Handwortel fractuur
Samengevat
Een handwortel fractuur is een breuk(je) van een van de botten van de hand die onderdeel zijn van het pos gewricht.Een handwortel fractuur wordt meestal veroorzaakt door een val, en is een pijnlijke blessure die gepaard gaat met symptomen zoals pijn, zwelling, kneuzing, en soms een afwijkende vorm van de hand. Het gebruik van polsbeschermers tijdens het sporten, of handwraps tijdens boksen en vechtsporten, kunnen helpen in het voorkomen van dit letsel. Snelle diagnose en behandeling zijn cruciaal om complicaties te voorkomen en een optimaal herstel te verzekeren.
Een gespecialiseerd hand therapeut kan helpen om goed te herstellen. Een op maat gemaakte splint en oefenprogramma zijn vaak belangrijke onderdelen van de behandelingWat is een handwortel fractuur?
Een handwortel fractuur is een breuk(je) van een van de botten van de hand die onderdeel zijn van het pos gewricht. Er zijn 2 rijen handwortelbeentjes in de hand die samen met de ellepijp en spaakbeen (Ulna en Radius) het polsgewricht vormen. Elk breukje in een van die botjes noemen we een handwortel fractuur. Handwortel fracturen ontstaan vaak na een val op een uitgestrekte hand (in het engels een "fall on outstreched hand" of FOOSH). Dit soort letsels komt erg vaak voor bij kinderen (vallen op in de speeltuin of op schoolplein) en bij sporten zoals skeeler/skaten, skateboarden en snowboarden. Vechtsporten zoals kickboksen, boksen en MMA zijn ook risicovol voor dit type letsel.Structuur van het Polsgewricht:
Het polsgewricht is een complex en systeem. Het bestaat niet alleen uit botten maar ook uit een netwerk van ligamenten.
Handwortelbeentjes:
Het polsgewricht huisvest acht handwortelbeentjes, geordend in twee rijen van vier:
- Proximale Rij: van lateraal naar mediaal:
- Scaphoid
- Lunate
- Triquetrum
- Pisiform
- Distale Rij: van lateraal naar mediaal:
- Trapezium
- Trapezoid
- Capitate
- Hamate
Deze handwortelbeentjes werken samen met de twee lange botten van de onderarm, de radius (spaakbeen) en de ulna (ellepijp), om een breed scala aan bewegingen en rotaties voor de hand te faciliteren.
Ligamenten en Functie:
Het polsgewricht is omgeven en ondersteund door een reeks ligamenten die helpen bij het stabiliseren en begeleiden van de bewegingen van de pols. Deze omvatten:
- **Palmar Radiocarpal Ligaments:** Deze ligamenten lopen van de voorkant van de radius naar de proximale rij van de handwortelbeentjes en bieden stabiliteit tijdens flexie van de pols.
- **Dorsal Radiocarpal Ligaments:** Gelegen aan de achterkant van de pols, stabiliseren ze het gewricht tijdens extensie.
- **Interosseous Ligaments:** Verbinden de aangrenzende handwortelbeentjes onderling en bieden stabiliteit aan het polsgewricht.
De ligamenten zorgen samen voor de nodige stabiliteit en flexibiliteit en laten gecontroleerde en gevarieerde bewegingen toe zoals flexie, extensie, abductie, adductie, en circumductie van de hand ten opzichte van de onderarm.
Functie van de Botten en Ligamenten:
Elk van de acht handwortelbeentjes, samen met de ligamenten, speelt een essentiële rol in de functionaliteit van de hand en pols. Ze dragen bij aan de mechanische structuur van de pols en maken diverse handbewegingen mogelijk, zoals grijpen, tillen, duwen, en draaien. Een breuk in een van deze botten, bekend als een handwortelfractuur, of schade aan de ligamenten, kan leiden tot verminderde handfunctie, pijn, en andere complicaties.
Zou ik een handwortel fractuur kunnen hebben?
Als je pijn en zwelling hebt rond de pols , nadat je raar terecht bent gekomen tijdens een val, dan zou het kunnen dat je een handwortel fractuur hebt opgelopen. Vaak gaat dit ook gepaard met zichtbare kneuzing en soms een duidelijke verandering van de vorm van de hand. Er zijn ook andere letsels mogelijk na een val zoals een verstuikte pos maar ook schade aan de banden van de hand, denk aan SL letsels of TFCC letsels. Een gespecialiseerd handtherapeut kan helpen om de juiste diagnose te stellen.Wat kan ik zelf doen aan een handwortel fractuur?
Als je denkt dat je een boksers fractuur (of welke andere breuk dan ook) zou kunnen hebben is het heel belangrijk om direct naar een dokter te gaan.Oorzaken handwortel fractuur
Deze soort fractuur wordt bijna altijd veroorzaakt door een ongelukkige val waarbij iemand zijn hand uitstrekt om de val te breken, zoals bij vallen op een uitgestrekte hand. Dit soort letsel kan ook optreden bij een directe impact op de hand, zoals tijdens contact- en vechtsporten of door een verkeersongeval.
Symptomen handwortel fractuur
De symptomen van een handwortel fractuur zijn over het algemeen zeer duidelijk. Pijn en zwelling rond de pols zijn vaak de meest opvallende symptomen en kunnen variëren van mild tot zeer intens, afhankelijk van de ernst van de fractuur. Deze pijn kan verergeren bij beweging van de hand of pols. In sommige gevallen is er ook sprake van een afwijkende vorm van de hand.
Diagnose
Diagnose van hand en vingerklachten gebeurt op basis van jouw specifieke verhaal en klachten. Zijn de klachten het gevolg van een trauma, ga dan altijd eerst langs de dokter. De therapeut vraagt tijdens het anamnese gesprekHet anamnese gesprek is het eerste gesprek tussen jou en jouw fysiotherapeut. Tijdens dit gesprek probeert jouw fysio de informatie te verzamelen die nodig is om een goede diagnose te stellen. Dit gesprek is heel erg belangrijk voor ons om een goede diagnose te stellen en andere aandoeningen en ziekten uit te sluiten. Hoe meer informatie je ons geeft hoe beter wij ons werk kunnen doen.
Het anamnese gesprek verloopt meestal als volgt:
- Wij maken kennis met elkaar en controleren samen jouw gegevens en verzekering.
- We vragen waarom je een afspraak hebt gemaakt en wat je hoopt te bereiken met de fysiotherapie behandeling.
- Jouw fysio stelt screenende vragen om andere ziekten of aandoeningen uit te sluiten
- Wij stellen vragen over jouw medische voorgeschiedenis, eventuele andere ziektes, operaties of medische aandoeningen. Ook stellen we vragen over medicijnen, mogelijke zwangerschappen, eventueel drugsgebruik, roken, drinken en beweging.
- Daarna stellen we verdiepende vragen om een beter beeld te krijgen van de klachten en beperkingen die jij ervaart en natuurlijk praten we over andere factoren die mogelijk mee zouden kunnen spelen zoals thuissituatie of werk.
Na een screening en een anamnese gesprek zal jouw fysiotherapeut een lichamelijk onderzoek doen. Fysiotherapeutisch onderzoek kan worden gebruikt voor verschillende dingen zoals het beoordelen van de beweeglijkheid van een persoon, het evalueren van pijn en stijfheid, het bepalen hoeveel krachtsverlies er is, of welke zenuwbanen nog wel en welke niet meer werken. Het kan ook worden gebruikt om de vooruitgang van een persoon te volgen tijdens de behandeling en om te bepalen wanneer de behandeling kan worden beëindigd. Het onderzoek kan bijvoorbeeld bestaan uit het meten van de beweeglijkheid van de gewrichten, het observeren van de manier waarop een persoon beweegt, of het testen van de spiersterkte.
Afhankelijk van de resultaten van het onderzoek stellen wij samen met jou een behandelplan op om aan jouw specifieke doelen te werken. Dit kan bestaan uit oefeningen je thuis kan doen, trainen in onze oefenzaal, manipulaties van de gewrichten, of het geven van adviezen.
Behandel mogelijkheden
Handklachten zijn meestal goed te behandelen. Behandeling bij een breuk bestaat eerst altijd uit een fase van immobilisatie zoals gips, tape of een spalk. Daarna begint de therapie die bestaat vaak uit mobilisaties/manipulatiesGewrichtsmobilisaties zijn handelingen die gericht zijn op het verbeteren van de beweeglijkheid van een gewricht. Gewrichtsmobilisaties kunnen worden gebruikt voor het behandelen van beperkingen, pijn en stijfheid in gewrichten, zoals de rug, nek en schouders.
Gewrichtsmanipulaties zijn een vorm van gewrichtsmobilisaties die worden uitgevoerd door manueeltherapeuten. De behandeling bestaat uit het uitvoeren van snelle, korte bewegingen op het gewricht, om de beweeglijkheid ervan te verbeteren. Hierbij kan een krak worden gehoord of gevoeld.
Wat zijn de risico’s? Er zijn echter ook enkele risico’s verbonden aan het ondergaan van gewrichtsmanipulaties met name in de nek. Zo kan het uitvoeren van de behandeling te agressief zijn en leiden tot extra pijn of letsel. Het is daarom belangrijk om te zorgen dat de behandeling op een juiste manier wordt uitgevoerd, en is er altijd een goede screening en intake vooraf nodig.
Rekoefeningen zijn oefeningen die proberen de pijnvrije bewegingsmogelijkheden van spieren en pezen te vergroten door ze op een specifieke manier op te rekken.
Oefentherapie is een vorm van behandeling waarbij er specifieke oefeningen worden gedaan om lichamelijke klachten of beperkingen te verminderen. Oefentherapie kan worden gebruikt voor het behandelen van veel verschillende gezondheidsproblemen, waaronder pijn, stijfheid, krachtsverlies en beperkte beweeglijkheid. Het kan ook helpen bij het verminderen van het risico op letsel, en het verbeteren van de algehele gezondheid en functioneren van het lichaam.
Tijdens ontspanningstherapie leer je onder begeleiding van jouw therapeut ontspanningsoefeningen die je thuis kunt doen. Deze oefeningen helpen je om de spanning op je spieren of de stress in je hoofd te verminderen.Er zijn vele verschillende technieken zoals ademhalingsoefeningen, progressieve spierontspanning, visualisatie en mindfulness.
Ontspanningstherapie kan handig zijn bij het behandelen van stressgerelateerde klachten, zoals hoofdpijn, slaapproblemen en spanningsklachten. Het kan ook nuttig zijn bij het omgaan met chronische pijn, angststoornissen en sommige vormen van depressie.
Spalken zijn hulpmiddelen die worden gebruikt binnen de handtherapie om bewegingen van de hand en vingers te beperken of te corrigeren. Ze worden gemaakt van kunststof of metaal en kunnen op maat worden gemaakt voor elke patiënt. Spalken worden voornamelijk gebruikt na een operatie, bij een verstuiking, verrekking of breuk van de hand, pols of vingers. Ze kunnen ook worden gebruikt bij het behandelen van aandoeningen zoals artritis, reuma of het carpaal tunnel syndroom.
Braces en spalken zijn hulpmiddelen die soms worden gebruikt binnen de fysiotherapie om en gewricht stabiliteit en bescherming te geven. Ze kunnen worden gemaakt van verschillende materialen, zoals kunststof, neopreen, of textiel, en kunnen op maat worden gemaakt om de behoefte van de patiënt te voldoen.
Massage is een vorm van behandeling waarbij de huid en de spieren worden bewogen met behulp van handen, vingers, ellebogen of speciale massageapparatuur. Het doel van massage is om de spieren te ontspannen en pijn te verminderen. Er is voor het gebruik van massage in de gezondheidszorg slechts beperkt wetenschappelijk bewijs.
Dry needling is een vorm van behandeling waarbij jouw fysiotherapeut kleine, dunne naalden gebruiken om spieren en triggerpoints te behandelen. Dry needling kan worden gebruikt voor het behandelen van pijn en stijfheid in combinatie met het doen van (rek)oefeningen.
Er zijn ook enkele risico’s verbonden aan dry needling. Zo kan het een verkeerd uitgevoerde behandeling leiden tot extra pijn of letsel. Het is daarom belangrijk om te zorgen dat de behandeling op een juiste manier wordt uitgevoerd door gekwalificeerde therapeuten.
Naar de dokter?
Als u 1 of meerdere van de volgende klachten heeft is het raadzaam om eerst contact met uw huisarts op te nemen voordat u eventueel een afspraak maakt met een fysiotherapeut of andere behandelaar.- meer dan 5kg afgevallen in de afgelopen 4 weken zonder dat u dat wilde
- nachtelijke pijn of pijn in rust die niet verandert bij het veranderen van houding
- nachtelijk zweten
- koorts, misselijkheid en/of algemeen onwelbevinden
- zwangerschap
- langdurig medicatie gebruik
- reeds bekende hart of long aandoeningen
- kanker of kanker in het verleden hebben gehad
- drugsgebruik (of steroïden )
- incontinentie klachten
- erectie problemen
- forse verandering van ontlastingspatroon of menstruatie cyclus