Sporten na een hersenschudding, alles wat je ooit wilde weten!

TL;DR

Sporten na een hersenschudding moet gefaseerd en voorzichtig gebeuren om langdurige complicaties te voorkomen. Start met relatieve rust (24–48 uur) en volg daarna het Return-to-Play (RTP) protocol in zes stappen, waarbij elke stap minimaal 24 uur duurt (Patricios e.a., 2023; CDC z.d. -a). Begin met lichte activiteiten en bouw langzaam op naar volledige wedstrijddeelname. Vooral bij kinderen is extra voorzichtigheid nodig (Patricios e.a., 2023; CDC z.d. -b). Komt er een toename van klachten? Stop en ga één stap terug (CDC z.d. -a). Veiligheid en volledig herstel hebben altijd prioriteit!

Een hersenschudding… en nu?

Als je een hersenschudding hebt opgelopen ben je niet direct bezig met sport hervatting, alleen met het hier en nu. Hoe kom ik zo snel mogelijk van die klachten af, wanneer kan ik weer een beetje werken of weer naar school?

Na een paar dagen als de ergste klachten een beetje zijn afgenomen ga je je misschien afvragen wanneer je weer kan sporten. Mag ik voorzichtig weer meetrainen? Kan ik komend weekend al weer spelen? Is het wel veilig om te koppen na een hersenschudding? Al deze vragen en meer schieten mogelijk door je hoofd.

Risico’s van sporten na een herenschudding?

Hoe belangrijk sport ook is voor jou, voor je mentale gezondheid, je fysieke gezondheid en jouw sociale leven, het blijft een spelletje. Zelfs al is het je baan en ben je (semi)prof, dan nog is het sporten maar een deel van je leven en is het verstandig om je gezondheid lange termijn prioriteit te geven. Geen wedstrijd is het waard om jaren lang klachten te houden.

Vroeger (niet eens zo heel lang geleden) werd er niet of nauwelijks nagedacht over de risico’s van hoofdtrauma. Een veel gehoorde uitspraak tijdens het rugby en American football was: “Walk it off”. Sinds Bennet Omalu in 2005 een paper publiceerde over de link tussen hoofdtrauma en CTE is er steeds meer aandacht gekomen voor de gevolgen van hoofdletsel in de sport (Omalu, 2005; Manley e.a., 2017).

Herhaalde trauma aan het hoofd wordt nu gezien als een bewezen oorzaak van tal van neurologische problemen waaronder CTE (Manley e.a., 2017). Ook in de media is er de laatste jaren steeds meer aandacht voor de risico’s van hoofdletsels zoals onder andere te zien is in de volgende trailer.

Aangenomen wordt dat er met name in de eerste fase na een hoofdtrauma sprake is van een kritieke fase waarin herhaling van hoofdtrauma tot ernstigere klachten kan leiden. Daarom is het zo belangrijk om de sporthervatting zo veilig mogelijk te laten verlopen (Patricios e.a., 2023).

Ik wil hier expliciet bij vermelden dat waar een volwassene nog altijd zijn of haar eigen keuzes mag en kan maken, dit niet geldt voor minderjarigen. Kinderen en zeker adolescenten zijn niet in staat om de gevolgen van hun daden goed te overzien. Er zijn hersengebieden onvoldoende ontwikkeld om een goede risicoanalyse te maken en daarbij komt dat het brein in deze leeftijdsfase kwetsbaar is voor de gevolgen van trauma (Foley, Gregory & Solomon, 2014).

Als je dit leest omdat je een ouder/verzorger bent van een kind met een hersenschudding of je bent een sportcoach/trainer verantwoordelijk voor minderjarigen, bedenk je heel goed dat te snel hervatten van sport tot langdurige of levenslange gevolgen kan leiden (CDC z.d.-c).

Wanneer mag ik weer sporten na een hersenschudding?

In de wetenschappelijke literatuur zijn in het verleden verschillende voorstellen gedaan met betrekking tot hoe je het beste kunt omgaan met sporthervatting (McCrory e.a., 2017; Silverberg e.a., 2020).

In 2023 is op de internationale conferentie m.b.t. sportgerelateerde hersenschuddingen in Amsterdam een nieuwe consensus statement gepubliceerd. Een consensus statement is een document dat wordt samengesteld door internationale experts op een bepaald gebied; in dit geval sportgerelateerde hersenschuddingen (Patricios e.a., 2023).

In deze consensus statement is een nieuw “return to play” (RTP) protocol voorgesteld. Dit is op dit moment het best onderbouwde protocol voor sporten na een hersenschudding (Patricios e.a., 2023; CDC z.d. -a).

Internationale consensusstatement Sports-related concussion (SRC) en RTP-protocol

Het in de consensus statement beschreven RTP-protocol bestaat uit 6 stappen die elk minimaal 24 uur duren. De sporter mag pas naar de volgende stap als hij/zij de huidige stap zonder significante toename van symptomen kan uitvoeren. Wij hanteren in onze praktijk: maximaal 2 punten toename (0–10 schaal) en binnen 2 uur terug naar basisniveau (Patricios e.a., 2023; CDC z.d. -a).

Elke stap duurt minimaal 24 uur en je gaat alleen door als je klachtenvrij bent op het huidige niveau. Bij terugkeer van klachten: stop en ga één stap terug (CDC, z.d.-a; Silverberg e.a., 2020).

Om aan stap 4 te beginnen moet de sporter volledig klachtenvrij zijn in stap 3 (Patricios e.a., 2023).

Ontstaan er klachten tijdens stappen 4–6, dan gaat de sporter terug naar stap 3 (CDC z.d.-a).

Stap 1 ADL

Dagelijkse activiteiten die de symptomen niet verergeren, zoals wandelen en basale cognitieve taken. Beperken van beeldschermactiviteit is in de eerste 48 uur aan te raden (Silverberg e.a., 2020).

Stap 2 aerobe training

Tijdens deze fase mag je voorzichtig beginnen met sporten na een hersenschudding. Stap 2A: lichte aerobe oefeningen tot ±55% max. hartslag; Stap 2B: matige aerobe oefeningen tot ±70% max. hartslag (bijv. fietsen, joggen of roeien) (Leddy e.a., 2023; McLeod e.a., 2017).

Stap 3 Individueel sportspecifiek trainen

Oefeningen zonder contact, sport-specifieke drills zonder risico op hoofdimpact (bijv. corners of vrije worpen nemen) (McCrory e.a., 2017; Patricios e.a., 2023).

Stap 4 team trainingen

Teamtraining zonder fysiek contact; overweeg een rood hesje zodat voor iedereen duidelijk is wie ze niet mogen aanraken (CDC z.d.-a).

Stap 5 full contact

Volledig meetrainen, inclusief fysiek contact. Alleen als je klachtenvrij bleef in stap 4 (Patricios e.a., 2023).

Stap 6 Game on!

Wedstrijdhervatting (CDC, z.d.-a).

Sport hervatting bij kinderen met een hersenschudding?

Zoals eerder gezegd moet je met jongeren anders omgaan dan met volwassenen. De consensus adviseert een voorzichtiger opbouw en benadrukt dat volledige schoolhervatting en voldoende beweging prioriteit hebben. Start pas met volledige sporthervatting als school weer volledig lukt (Patricios e.a., 2023; CDC z.d.-b).

Over hoe school/studiehervatting eruitziet schrijf ik binnenkort een apart stuk. Kun je niet wachten, lees dan de consensus statement (Patricios e.a., 2023) of de CDC-informatie voor ouders (CDC z.d.-b).

Conclusie en prognose

Het weer beginnen met sporten na een hersenschudding vraagt beleid. Het snelste dat iemand het RTP-protocol kan doorlopen is ±7 dagen; gemiddeld duurt het 2–3 weken (CDC z.d.-a;
Patricios e.a., 2023).

Mijn advies: bij kinderen vaker rustiger opbouwen en desnoods de duur per fase verdubbelen (Foley, Gregory & Solomon, 2014; Patricios e.a., 2023).

Hopelijk heb je na het lezen van deze blog een beter beeld van wat er komt kijken bij het hervatten van sport na een hersenschudding.

Veelgestelde Vragen (FAQ) over Sporten na een Hersenschudding

Take home message

Na een hersenschudding is een gefaseerde en voorzichtige opbouw de veiligste route. Volg het RTP-protocol (minimaal 24 uur per stap), let op klachten en bouw bij kinderen extra rustig op (
Patricios e.a., 2023; CDC z.d.-a, CDC z.d.-b).

Heb je last van een hersenschudding en wil je snel en veilig terugkeren naar sport? Bij Fysiotherapie Noorderbad in Groningen begeleiden wij je stap voor stap met een persoonlijk herstelplan.

✅ Specialisten in hoofdletselrevalidatie
✅ Veilig terugkeren naar sport met het RTP-protocol
✅ Bewezen aanpak

Lokale zorg in Groningen

Woon je in of rond Groningen en wil je veilig terugkeren naar sport na een hersenschudding? Wij werken volgens het 6-stappen RTP-schema en internationale richtlijnen, met persoonlijke begeleiding afgestemd op jouw klachten en doelen.

Transparantie & factcheck

Dit artikel is gebaseerd op gezaghebbende richtlijnen en reviews: de 6e International Consensus Statement on Concussion in Sport (Amsterdam 2022, BJSM), CDC HEADS UP – Return to Sports, en systematische reviews over vroege activiteit en aanhoudende klachten (Leddy e.a., 2023; Silverberg e.a., 2020).

Geschreven door Robert James Goddard, Manueel Therapeut. Inhoudelijk nagekeken door Peter Sulmann MSc, Manueeltherapeut.
Laatste inhoudscontrole: 3 september 2025.

Referenties

Bryan, M. A., Rowhani-Rahbar, A., Comstock, R. D., & Rivara, F. (2016). Sports- and recreation-related concussions in US youth. Pediatrics, 138(1). https://doi.org/10.1542/peds.2015-4635

Casson, I. R., Pellman, E. J., & Viano, D. C. (2010). Concussion in athletes: Information for team physicians on the neurologic evaluation. Seminars in Spine Surgery, 22(4), 234–244. https://doi.org/10.1053/j.semss.2010.06.003

Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (z.d.-a). Returning to Sports (HEADS UP). https://www.cdc.gov/heads-up/guidelines/returning-to-sports.html (Geraadpleegd: 3 september 2025).

Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (z.d.-b). HEADS UP to Parents. https://www.cdc.gov/heads-up/parents/index.html (Geraadpleegd: 3 september 2025).

Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (z.d.-c). HEADS UP: Clinical Guidance. https://www.cdc.gov/heads-up/hcp/clinical-guidance/index.html (Geraadpleegd: 3 september 2025).

Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (z.d.-d). Danger Signs & Symptoms (Checklist, PDF). PDF (Geraadpleegd: 3 september 2025).

Foley, C., Gregory, A., & Solomon, G. (2014). Young age as a modifying factor in sports concussion management: What is the evidence? Current Sports Medicine Reports, 13(6), 390–394. https://doi.org/10.1249/JSR.0000000000000104

Giza, C. C., & Kutcher, J. S. (2014). An introduction to sports concussions. Continuum (Minneap Minn), 20(6), 1545–1551. https://doi.org/10.1212/01.CON.0000458975.78766.11

Giza, C. C., Mandel, S., Gronseth, G. S., Kutcher, J. S., Manley, G., Barth, J., … McKeag, D. B. (2013). Summary of evidence-based guideline update: Evaluation and management of concussion in sports. Neurology, 80(24), 2250–2257. https://doi.org/10.1212/WNL.0b013e31828d57dd | PMC

Gouttebarge, V., Aoki, H., Lambert, M., Stewart, W., & Kerkhoffs, G. (2017). A history of concussions is associated with symptoms of common mental disorders in former male professional athletes. Physician and Sportsmedicine, 45(4), 443–449. https://doi.org/10.1080/00913847.2017.1376572

Graham, R., Rivara, F. P., Ford, M. A., & Spicer, C. M. (Red.). (2014). Sports-related concussions in youth: Improving the science, changing the culture. Institute of Medicine & National Research Council.

Guskiewicz, K. M., McCrea, M., Marshall, S. W., Cantu, R. C., Randolph, C., Barr, W., … Kelly, J. P. (2003). Cumulative effects associated with recurrent concussion in collegiate football players. JAMA, 290(19), 2549–2555. https://doi.org/10.1001/jama.290.19.2549

Hurtubise, J., Gorbet, D., Hamandi, Y., Macpherson, A., & Sergio, L. (2016). The effect of concussion history on cognitive-motor integration in elite hockey players. Concussion, 1(3), CNC17. https://doi.org/10.2217/cnc-2016-0006

JOSPT (2020). Concussion: Physical therapy treatment after mild traumatic brain injury. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 50(4), 178–178. https://doi.org/10.2519/jospt.2020.0503

Kontos, A. P., Sufrinko, A., Sandel, N., Emami, K., & Collins, M. W. (2019). Sport-related concussion clinical profiles: Clinical characteristics, targeted treatments, and preliminary evidence. Current Sports Medicine Reports, 18(3), 82–92. https://doi.org/10.1249/JSR.0000000000000573

Leddy, J. J., e.a. (2023). Rest and exercise early after sport-related concussion: A systematic review and meta-analysis. British Journal of Sports Medicine, 57(12), 762–770. https://doi.org/10.1136/bjsports-2022-106676 | PubMed

Maddocks, D. L., Dicker, G. D., & Saling, M. M. (1995). The assessment of orientation following concussion in athletes. Clinical Journal of Sport Medicine, 5(1), 32–35. https://doi.org/10.1097/00042752-199501000-00006

Malá Rytter, H., e.a. (2021). Nonpharmacological Treatment of Persistent Postconcussion Symptoms in Adults: A Systematic Review and Meta-analysis and Guideline Recommendation.
JAMA Network Open, 4(11), e2132221.https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2021.32221 |PubMed |
PMC

Manley, G., Gardner, A. J., Schneider, K. J., Guskiewicz, K. M., Bailes, J., Cantu, R. C., … Iverson, G. L. (2017). A systematic review of potential long-term effects of sport-related concussion. British Journal of Sports Medicine, 51(12), 969–977. https://doi.org/10.1136/bjsports-2017-097791

McCrory, P., Meeuwisse, W., Dvořák, J., Aubry, M., Bailes, J., Broglio, S., … Vos, P. E. (2017). Consensus statement on concussion in sport — 5th international conference (Berlin 2016). British Journal of Sports Medicine, 51(11), 838–847. https://doi.org/10.1136/bjsports-2017-097699

McLeod, T. C. V., Lewis, J. H., Whelihan, K., & Bacon, C. E. W. (2017). Rest and return to activity after sport-related concussion: A systematic review. Journal of Athletic Training, 52(3), 262–287. https://doi.org/10.4085/1052-6050-51.6.06

Mucha, A., & Trbovich, A. (2019). Considerations for diagnosis and management of concussion. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 49(11), 787–798. https://doi.org/10.2519/jospt.2019.8855

NHG. (z.d.). NHG-Standaard Hoofdtrauma. https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdtrauma (Geraadpleegd: 3 september 2025).

Omalu, B. I. (2005). Chronic traumatic encephalopathy in a National Football League player. Neurosurgery, 57(1), 128–134. https://doi.org/10.1227/01.neu.0000163407.92769.ed

Patricios, J. S., e.a. (2023). Consensus statement on concussion in sport — 6th International Conference (Amsterdam 2022). British Journal of Sports Medicine, 57(11), 695–711. https://doi.org/10.1136/bjsports-2023-106898 | PubMed

Pfister, T., Pfister, K., Hagel, B., Ghali, W. A., & Ronksley, P. E. (2016). The incidence of concussion in youth sports: A systematic review and meta-analysis. British Journal of Sports Medicine, 50(5), 292–297. https://doi.org/10.1136/bjsports-2015-094978

Prien, A., Grafe, A., Rössler, R., Junge, A., & Verhagen, E. (2018). Epidemiology of head injuries focusing on concussions in team contact sports: A systematic review. Sports Medicine, 48(4), 953–969. https://doi.org/10.1007/s40279-017-0854-4

Quatman-Yates, C. C., Hunter-Giordano, A., Shimamura, K. K., Landel, R., Alsalaheen, B. A., Hanke, T. A., & McCulloch, K. L. (2020). Physical therapy evaluation and treatment after concussion/mTBI. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 50(4), CPG1–CPG73. https://doi.org/10.2519/jospt.2020.0301

Silverberg, N. D., Iaccarino, M. A., Panenka, W. J., Iverson, G. L., McCulloch, K. L., Dams-O’Connor, K., … Weyer Jamora, C. (2020). Management of concussion and mild TBI: A synthesis of practice guidelines. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 101(2), 382–393. https://doi.org/10.1016/j.apmr.2019.10.179

SCAT5. (2017). Sport Concussion Assessment Tool — 5th edition. British Journal of Sports Medicine, 51(11), 851–858. https://doi.org/10.1136/bjsports-2017-097506 | PDF

Thuisarts. (z.d.). Val of klap op het hoofd. https://www.thuisarts.nl/val-of-klap-op-hoofd (Geraadpleegd: 3 september 2025).

TNN Online. (z.d.). Hersenschudding bij het sporten negeren… https://www.tnnonline.nl/… (Geraadpleegd: 3 september 2025).

Zo citeer je deze pagina
APA (7e): Goddard, R. J. (2025, 3 september). Sporten na een hersenschudding – veilig hervatten met het 6-stappen RTP-protocol. Fysiotherapie Noorderbad. https://jouw-definitieve-url
Vancouver: Goddard RJ. Sporten na een hersenschudding – veilig hervatten met het 6-stappen RTP-protocol. Fysiotherapie Noorderbad; 2025 Sep 3. Available from: https://jouw-definitieve-url